Nupur Lala
Ég er að dunda mér við að
skrá niður vinylplötusafnið mitt. Snemma á þessari öld gerði ég tilraun til þess, en það var einhvernveginn ómögulegt. Lítið um heimildir eða forrit til að það yrði almennilega nothæft (eða þá bara að ég nennti því ekki). En núna er það auðvelt og ég nenni því. Ég skrái það á
discogs.com.
Safnið mitt er skitsófrenískt. Partur af því kemur frá foreldrum mínum (Leonard Cohen og Roxy Music og Bryan Ferry), en mest allt er það eitthvað sem ég hef keypt á skransölum. Stundum kaupi ég plötu vegna þess að hún virkar skrítin, stundum vegna þess að umslagið er sérstakt. Stundum bara vegna þess að ég hef hana fyrir framan mig og tími að setja pening í það. Sem er reyndar alltaf. Ég tími alltaf að kaupa vínyl. Auðvitað er ég bara að næra söfnunaráráttuna mína. Marie Kondo og ég erum á öndverðum meiði.
Þar sem ég var að skrá í vikunni kom ég að
þessari plötu með Dauðyflunum og þá fór ég að hugsa um Alexöndru og Fannar og Júlíu og Þóri og allt það klan sem er svo duglegt við að búa til pönk og ég þekkti eitt sinn lítillega. Og þá fékk ég óstjórnlega löngun til að hlusta á lagið Nupur Lala af plötunni hans Þóris,
Anarchists are Hopeless Romantics frá 2005. Mæli með að þú smellir á tengilinn og hlustir.
Ég man hvað ég var hissa þegar ég heyrði Þóri flytja þetta lag fyrst. Ég vissi alveg að Þórir væri hæfileikaríkur, en ég trúði því varla að hann gæti gert nokkuð eins og þetta. En svo gerði hann það bara.
Einhverntíman googlaði ég svo titilinn. Þá komst ég náttúrulega að því að Nupur Lala er kona í Bandaríkjunum sem vann stafsetningarkeppni árið 1999 þegar hún var 14 ára og varð fræg vegna þess að um keppnina var gerð
kvikmynd.
Og nú er hún orðin
fullorðin og Þórir er enn að
gera tónlist.
Factsheet Five
Einhverntíman á milli 1995 og 1996 fór ég í fornbókaverslunina Bókavarðan, sem þá var á Vesturgötu 17. Verslunin, sem núna er á horni Hverfisgötu og Klapparstígs var þá, eins og nú, rekin af feðgunum Ara Gísla Bragasyni og Braga Kristjónssyni. Ég átti það til að hanga í þessari verslun (söfnunaráráttan) og stundum keypti ég meiraðsegja bækur. En í þetta sinn þá stal ég.
Eins og þetta er í minnunginni þá lá þetta blað efst í bunka framarlega í versluninni. Ég blaðaði í því og stakk því svo í töskuna. Og fór svo.
Þetta var 38. tölublað af tímaritinu Factsheet Five, gefið út í New York fylki árið 1990. Þú getur lesið það
hér, þökk sé archive.org.
F5 var ótrúlega merkilegt fyrirbæri. Hvert tölublað innihélt hundruði af stuttum umsögnum um það sem á ensku nefnist
zine. Á þeim tíma var zine kúltúrinn ótrúlega gróskumikill (þetta var jú áður en internetið kom og eyðilagði allt fýsískt). Með F5 í hendinni gat maður pantað allskonar blöð hvaðanæfa úr heiminum. Komist í samband við allskonar fólk. Með bréfaskriftum. Þetta var algjörlega geggjaður menningarkimi.
Factsheet Five lagði upp laupana skömmu eftir að ég stal þessu blaði þarna á Vesturgötunni. Ég náði þó að panta nýrra tölublað og sumt af því sem ég las í því kom mér inn í furðuheim póst-listar (
e. mail-art) sem ég hrærðist aðeins í næstu árin.
Arkív Factsheet Five er geymt í New York State Library og telur yfir 10.000 zines eða átta og hálfan rúmmetra, eins og Wikipedia segir svo furðulega nákvæmlega. Mitt eigið arkvík af póst-list og zines sem ég hafði sankað að mér er að mestu glatað. Ég var yngri og vitlausari og henti hlutum. Ég hef lært það síðan að það borgar sig ekki að henda neinu.
Hérna geturðu dundað þér vikum saman við að skoða tæplega 23.000 zines, þökk sé fólki sem veit að það borgar sig að varðveita menningararfinn, sama hversu smálegur og ómerkilegur hann virðist vera.